CEE-Stekkers voor verlengkabels

Er is ontzettend veel te vertellen over CEE-stekkers voor verlengkabels. In dit blog behandelen we enkele punten zoals; prijs/kwaliteit, de IEC 60309-1 norm, de markering en kleuren van de stekkers, afmetingen en terminals. In het eBook wordt dit aangevuld met; algemene eisen van testen, de IEC 60309-2, constructie van CEE-stekkers, IP codering, Atex stekkers en alternatieven. Maar we trappen nu af met:

CEE-Stekkers en de IEC 60309-1

De CEE-stekkers voor verlengkabels die worden gebruikt in de bouw, industrie of tijdens evenementen dienen te voldoen aan de gestelde eisen volgens de IEC 60309. Deze komt overeen met de EN 60309 opgesteld door CENELEC. Ze worden in Europa vrij universeel gebruikt, maar ze zijn ook gangbaar in de rest van de wereld. Dit betekent niet dat elke stekker hetzelfde is, er valt zeker iets te kiezen. Er zijn meerdere merken en producenten van CEE-stekkers die zich van elkaar onderscheiden. Voordat de voorschriften worden behandeld wordt de prijs en kwaliteit van stekkers tegen het licht gehouden.

Prijs en kwaliteit van de CEE-stekkers voor verlengkabels

Producenten kunnen er voor kiezen om op een zo goedkoop mogelijke manier een stekker te produceren. Dit zien wij als het lage segment van stekkers en connectoren. Het doel is om slechts te voldoen aan de minimale gestelde eisen. Deze stekkers zijn gemaakt van minder sterke materialen en deze stekkers zijn minder handzaam. De kwaliteit is minimaal maar de prijs is over het algemeen aantrekkelijk. Dit soort stekkers bieden de ideale oplossing als een verlengkabel eenmalig tot enkele keren wordt gebruikt.

In het hogere segment krijg je een betere kwaliteit en een daardoor ook een hogere prijs. De stekkers zijn op sommige vlakken beter dan wat de IEC 60309 voorschrijft. Ze zijn gemaakt van sterkere en duurzamere grondstoffen en is er gekeken naar ergonomische aspecten van de stekkers. De levensduur van deze stekkers neemt toe en ze kunnen beter tegen een stootje. Wanneer er veel gebruik wordt gemaakt van een verlengkabel is het advies om deze stekkers te gebruiken. Op de langere termijn zullen hier minder ergernis en kosten mee gemoeid zijn dan wanneer je zou kiezen voor stekkers uit het lage segment.

De IEC 60309-1

De IEC 60309-1 is de internationale norm voor ‘Stopcontacten voor industrieel gebruik, Geschakelde contactdozen en contactstoppen met of zonder vergrendeling’. Kortom industriële stekkers. Zoals elke norm is ook deze norm uitgewerkt in een boekwerk met veel tekst en informatie. Vaak lastig te lezen en te begrijpen, en niet iedereen besteedt er graag tijd aan. In dit hoofdstuk vertellen we je globaal wat er in deze norm vermeld staat en lichten we relevante onderwerpen toe. Onder de norm valt meer dan alleen de contact en koppelcontactstop. De informatie zal zich wel tot deze twee items beperken omdat deze enkel onderdeel zijn van een verlengkabel.

Wat omvat de IEC 60309-1 norm

De norm geldt voor contactstoppen, koppelcontactstoppen, wandcontactdozen, kabelkoppelingen en applicatie koppelingen (verzamelnaam accessoires) met een nominale bedrijfsspanning van niet meer dan 1.000V DC of AC en 500Hz AC, en een nominale stroom niet hoger dan 800A, voornamelijk bestemd voor industrieel gebruik.

  • In de norm wordt ervan uitgegaan dat de accessoires worden gebruikt bij een omgevingstemperatuur binnen het bereik van –25 °C tot +40 °C.

De norm geldt niet voor accessoires die worden toegepast in en rondom het huis of op locaties waar zich extremere omgevingsfactoren voordoen zoals explosiegevaar. Hier zijn dan aanvullende eisen nodig.

Markering en kleuren

Op de CEE-stekkers voor verlengkabels dient altijd bepaalde informatie vermeld te worden. Deze vorm van markering bestaat uit de onderstaande punten en zijn er specifieke symbolen voorgeschreven.

  • De nominale spanning aangeduid in Ampère.
  • De nominale operationele voltage of het voltage bereik.
  • Frequentie, dit is voor de EU 50hz en Amerika 60Hz.
  • De naam of het logo van de fabrikant of die van de leverancier.
  • Een referentie code, zoals een artikelnummer.
  • De IP beveiligingsgraad.
  • De aarde geleider dient aangegeven te zijn met een symbool.

Symbolen

Symbool
Ampères A
Voltages V
Hertz HZ
Wisselstroom (AC) Wisselstroom
Gelijkstroom (DC) Gelijkstroom
Aarde Aarde Aarde

Ampère, voltages en hertz morgen alleen weergegeven worden met cijfers. De cijfers staan altijd voor het symbool. Tot slot dient ook de IP beveiligingsgraad vermeld te worden met cijfers, bijvoorbeeld IP44.

De markeringen dienen goed leesbaar en onuitwisbaar te zijn. Dit wordt getest door er minstens 15 seconden met een natte doek over te wrijven. Dit wordt vervolgens 15 seconden herhaald met ruwe aardolie. Vaak zie je dat de markeringen in het kunststof zijn verwerkt zoals op de afbeelding hiernaast.

Kleuren

Naast de markering wordt de nominale operationele spanning aangegeven door het accessoire een voorgeschreven kleur te geven. Op die manier zijn de verlengkabels snel te onderscheiden van elkaar. In de onderstaande tabel staat het voltage bereik en de daarbij horende kleur.

Bereik operationele voltage Kleur
20 tot 25 Violet
40 tot 50 Wit
100 tot 130 Geel
200 tot 250 Blauw
380 tot 480 Rood
500 tot 1.000 Zwart

De afmetingen van de contact- en koppelcontactstop

De norm omschrijft globaal dat het niet mogelijk mag zijn om CEE-stekkers voor verlengkabels met verschillende ampère klasse met elkaar te verbinden. De stekkers dienen zo gemaakt te worden dat het slechts mogelijk is, dat elke fase op eenzelfde fase wordt aangesloten. Aansluiting op stekkers volgens de IEC 60083 moet ook onmogelijk zijn. Dit is de norm voor stekkers voor huishoudelijk gebruik. Er zijn nog meerder voorschriften die de norm stelt, enkele hiervan zijn:

  • Elk accessoire zal zo gemaakt zijn, dat het niet mogelijk is om hier als persoon een elektrische schok van te krijgen wanneer het operationeel is.
  • Wanneer er een verbinding wordt gemaakt door of tussen CEE-stekkers, dienen eerst de aarde geleiders aan elkaar verbonden te zijn voordat andere geleiders met elkaar worden verbonden.
  • Dit zorgt ervoor, dat bij het verbreken van de verbinding, de verbinding tussen de aarde geleiders als laatste wordt verbroken.

In de IEC 60309-2 staan de exacte afmetingen waaraan een bepaalde CEE-stekker aan dient te voldoen. In ons eBook over verlengkabels voor zwaar en intensief gebruik lees je hier meer over.

Terminals

In de IEC 60309-1 staan meerdere soorten ‘terminals’ vermeld en de norm schrijft voor waar deze terminals aan moeten voldoen. Terminal is de Engelse benaming voor het bevestigingspunt van de geleider aan de stekker. Deze bevinden zich in de behuizing van de CEE-stekkers. De eisen die aan de terminals worden gesteld, kunnen heel kort worden samengevat: ze moeten van een metaal zijn, een goede geleiding hebben en bestand zijn tegen corrosie.

Rewirable en non-rewirable

De norm spreekt over ‘rewirable’ en ‘non-rewirable’ accessoires. Bij non-rewirable accessoires worden de geleiders van de kabel gesoldeerd, gelast of gekrompen. Hierbij ontstaat er een permanente verbinding. Dit komt vooral voor bij kabels met een grotere kwadratuur en single core kabels. Nadeel hiervan is, dat wanneer er één onderdeel van de verlengkabel kapot gaat, de complete verlengkabel is afgeschreven.

De focus onze blogs en het eBook ligt over het algemeen op meeraderige verlengkabels. Om een voorbeeld te kunnen geven van een non-rewirable terminal is in onderstaande een enkel aderige verlengkabels met een bi-metalen kabelschoen weergegeven. Hierbij is de kabelschoen om de kabel gekrompen. Normaliter wordt er om de kabelschoen een kunststof sleeve gekrompen om de verbinding te isoleren en hem water- en stofdicht te maken. De kabelschoen wordt met behulp van een bout verbonden de contactpunten.Wij hebben eerder een blog geschreven over de assemblage van aluminium kabels.

Bij de meeraderige verlengkabels wordt over het algemeen gebruik gemaakt van rewirable terminals. Hier zijn verschillende mogelijkheden voor volgens de norm. Er zijn clicksystemen waar de geleider in wordt gekneld. Dit wordt bij kleinere kwadraturen en in lagere ampère klasses als mogelijkheid toegepast.

Een andere manier die de norm voorschrijft, is het bevestigen van de geleiders met een schroefsysteem. Dit is de meest gebruikelijke manier. Deze manier van verbinding is betrouwbaarder dan een clicksysteem, omdat de kans kleiner is dat een geleider los kan gaan zitten. Het voordeel van de rewirable accessoires is dat deze makkelijk te vervangen zijn als kapot zijn.

Meer over verlengkabels voor zwaar en intensief gebruik?

eBook_petrochemical-cables

Ontvang ons eBook en je vindt meer informatie over:

Comments are closed.